Dat je van alles ruikt vind je heel normaal. Honden en katten kunnen nog beter ruiken dan mensen. Hebben vogels een reukorgaan? Boven de snavel van een vogel zie je twee neusgaten zitten. Je zou dus denken dat het dier prima kan ruiken. Toch klopt dit niet helemaal, hun reukorgaan is niet zo goed ontwikkeld.
De neus van een vogel
Je ziet het niet direct zitten maar elke vogel heeft een neus. De neusgaten zitten aan het begin van de snavel, dus bovenop. Alleen de kiwi, een aparte vogelsoort, heeft de neusgaten juist aan het uiteinde van de snavel zitten.
[do_widget id=custom_html-14]
Waarom heeft een vogel eigenlijk geen uitstekende neus zoals andere dieren en mensen dit hebben? Omdat een vogel moet vliegen. Een gestroomlijnd lichaam is dan wel zo praktisch. Daarom heeft een vogel geen uitstekende lichaamsdelen zoals een neus of oren. Dit wil echter niet zeggen dat een vogel niet kan ruiken!
Hebben vogels een reukorgaan?
Dat vogels neusgaten hebben wil zeggen dat ze deze op twee manieren gebruiken:
- Om door te ademen
- Om mee te ruiken
Hebben vogels een reukorgaan? Jazeker hebben ze die. Je moet echter weten dat het reukorgaan niet zo goed ontwikkeld is. Hierdoor ruiken vogels minder goed dan mensen, honden of katten. Bepaalde soorten vogels kunnen wel weer beter ruiken.
Een buisje op de snavel
Vogels die op zee vissen, zoals de albatros en de stormvogel, zijn afhankelijk van hun reukorgaan. Ze moeten namelijk snel vissen op kunnen sporen. Een dode vis ruik je makkelijk, een goed reukorgaan is voor dit soort vogels dan ook belangrijk.
De zogenaamde zeevogels hebben dan ook een reukorgaan dat bovenop de snavel ligt. Het is een soort buisje op de snavel.
Reukorgaan van roofvogels
Sommige roofvogels hebben de ogen duidelijk naar voren staan, zoals de uil. Hierdoor kan de vogel goed zijn prooi opsporen. Andere roofvogels hebben de ogen aan de zijkant van de kop staan. Deze vogelsoorten hebben een heel goed reukorgaan. Hiermee kunnen ze aas opsporen. Van roofvogels is bekend dat ze een beter reukorgaan hebben dan andere soorten vogels.
Nest herkennen middels de geur
Mensen zijn dol op alles onderzoeken. Zo is er eens een onderzoek gedaan met zebravinken kuikens. De vraag was: hebben vogels een reukorgaan en herkennen ze hun eigen nest? Enkele kuikens van zebravinken werden vanuit hun nest naar een adoptienest verplaatst. Drie weken later werden die zelfde kuikens voor twee nieuwe nesten gezet.
Het ene nest was van de biologische ouders, het andere nest rook naar het adoptienest. Wat bleek? De kuikens gingen naar het nest van hun biologische ouders. Na drie weken herkenden ze de geur nog steeds.
Dus ja, vogels hebben een reukorgaan en kunnen deze prima gebruiken.
Kunnen papegaaien ruiken?
Heb je een papegaai in huis of van plan om er een aan te schaffen? Dit zijn heel intelligente dieren die ook nog eens ontzettend oud kunnen worden. Een papegaai schaf je dus niet voor even aan.
Kunnen papegaaien ruiken? Soms wordt gedacht dat papegaaien niet kunnen ruiken. Dit is een fabel, ze kunnen wel degelijk ruiken. Niet zo goed als zeevogels of roofvogels, maar ze kunnen het dus wel.
Overigens zie je de neusgaten niet bij iedere papegaai goed zitten. Soms gaan deze helemaal op in de kleur van de kop. Of er zitten wat veertjes voor. Even goed kijken en je ziet dat een papegaai wel degelijk neusgaten heeft.
[do_widget id=custom_html-15]
Kunnen parkieten ruiken?
Diezelfde vraag geldt voor parkieten. Denk hierbij aan een grasparkiet, monniksparkiet, swiftparkiet of een bourkeparkiet. Nee, een valkparkiet is geen parkiet maar behoort tot de kleinste kaketoes.
Kunnen parkieten ruiken? Jazeker kunnen ze dat. Net als papegaaien hebben ze twee neusgaten net boven hun snavel. Dit is bedoeld om door te ademen maar ook om mee te ruiken.
De ekster, mus en koolmees
De volgende vragen komen ook veel voorbij:
- Kunnen eksters ruiken?
- Kunnen mussen ruiken?
- Kan een koolmees ruiken?
Het antwoord op alle drie die vragen is: ja. Deze vogels gebruiken hun reukorgaan voor het vinden van voedsel (niet alle soorten vogels). Daarnaast is het reukorgaan belangrijk voor jonkies, hiermee herkennen ze hun nest en hun ouders.
De werking van het reukorgaan bij vogels
Hebben vogels een reukorgaan voor het vinden van voedsel? Nee, niet alle vogels gebruiken dit om voedsel te zoeken. Van gieren is in ieder geval wel bekend dat ze rottend vlees op grote afstand ruiken. Andere vogels kunnen wel ruiken maar nemen geuren op korte afstanden waar. Ze kunnen dus niet van heel veraf ruiken.
Hoe werkt het reukorgaan bij vogels? In principe hetzelfde als bij de mens. Het reukorgaan bevat veel reukcellen. Deze zijn in staat om verschillende geuren te onderscheiden.
Je moet wel weten dat het reukorgaan bij vogels minder goed ontwikkeld is. De mensenneus bevat 30 miljoen reukcellen. De hond heeft er 10 keer zoveel, namelijk 300 miljoen. Hoeveel reukcellen een gemiddelde vogel heeft is niet exact bekend maar het ligt in ieder geval onder de 15 miljoen. Bij een roofvogel zoals de gier is dit juist weer veel meer, misschien wel vergelijkbaar met die van een hondenneus.
Kunnen trekvogels hun route ruiken?
Sommige vogels trekken jaarlijks naar het zuiden. Dit gebeurt omdat het in het eigen leefgebied te koud wordt en er geen voedsel meer beschikbaar is. In het voorjaar trekken de vogels weer terug naar hun eigen land.
Het is bijzonder om te zien dat er maar weinig trekvogels verdwalen. Het blijkt dat vogels een ingebouwd kompas hebben. Zo weten ze dat ze richting het zuiden moeten vliegen. Daarnaast blijkt uit een onderzoek dat reukcellen ook een rol spelen in de route die ze vliegen.
Wanneer een trekvogel een obstakel tegenkomt zal hij zijn route aanpassen. De volgende keer dat hij deze route vliegt gebruikt hij zijn reukcellen om de trekroute te bepalen. Reukcellen spelen dus een belangrijke rol in de reiservaring. Hoe een en ander exact werkt dat is helaas nog niet bekend.
Neus vogel zit verstopt
Vogels kunnen net als mensen en veel andere dieren verkouden worden. De neusgaten zitten verstopt, zien er vies uit of er loopt een waterige afscheiding uit.
Kan een vogel goed ruiken wanneer hij verkouden is? Hier is niet echt onderzoek naar gedaan. Zelf zou ik denken dat een vogel, wanneer hij verkouden is, niet zo goed kan ruiken. Net als bij de mens.
Wanneer een vogel niest of een vieze neus heeft dan is hij zeker verkouden. Kijk eerst of de kooi niet op de tocht staat. Heeft de vogel het ook benauwd, neem dan direct contact op met de dierenarts. Het is belangrijk dat een vogel die verkouden is in een kooi zit waar de temperatuur rond de 35 °C is.
Je vogel gezond houden
Het is belangrijk dat je de vogel gezond houdt. Dit betekent een goede voeding, eventueel aangevuld met vitaminen.
Geef een vitamine preparaat vooral in de winterperiode, wanneer je dier in de rui is of wanneer het aan de leg is. Hiermee ondersteun je het natuurlijk afweersysteem van de vogel.
