Sommige vogels hebben een opmerkelijke intelligentie. Bijvoorbeeld kraaien, raven en eksters. Die gebruiken gereedschappen om problemen op te lossen. Terwijl papegaaien menselijke spraak en geluiden na kunnen bootsen. Helaas zijn niet alle vogels zo slim. In dit artikel maak je kennis met de domste vogel ter wereld.
De intelligentie van een vogel meten
Vogels vertonen verschillende vaardigheden en gedragingen. Wetenschappers kijken hierna om de intelligentie te beoordelen. Zo worden vogels blootgesteld aan probleemoplossende situaties. Of aan geheugentests.
Daarnaast kijken wetenschappers naar sociaal gedrag. Interactie met soortgenoten en empathie tonen, zegt ook iets over de intelligentie.
Wat is de domste vogel ter wereld?
Dankzij al die onderzoeken weten we ook wat de domste vogel wereldwijd is. Dat blijkt de kakapo te zijn. Dit is een papegaai die niet kan vliegen. Alleen vergeet hij dat regelmatig. Hij probeert dan op te stijgen en stort gelijk weer neer.
Daar komt nog bij dat de kakapo vaak op vijanden afloopt. Misschien heeft het met domheid te maken, maar het komt ook omdat de vogel lange tijd geen natuurlijke vijanden had. Het zal nog generaties lang duren voordat de kaakpo leert dat er wel degelijk gevaar in zijn omgeving schuilt.
Leefgebied van de kakapo
De domste vogel die we kennen leeft in loofbossen van Nieuw-Zeeland. Het is zijn enige leefgebied. Hij komt nergens anders ter wereld voor. De vogel is bijna met uitsterven bedreigd. In 1995 waren er nog maar 49 exemplaren. In 2012 waren dit er 126 en in 2023 wordt de populatie op 200 geschat.
Dat deze vogel bedreigd wordt, komt door de mens. Deze heeft roofdieren mee naar Nieuw-Zeeland genomen waaronder honden, katten en hermelijnen. Voorheen waren de eilanden van Nieuw-Zeeland vrij van dit soort roofdieren.
Omdat de kakapo niet kan vliegen, is hij erg kwetsbaar. Daar komt bij dat hij helemaal niet gewend is dat er roofdieren aanwezig zijn. Hierdoor loopt hij nietsvermoedend op alles en iedereen af. Dus ook zijn vijand.
Uiterlijke kenmerken
De kakapo is 50 tot 63 centimeter lang en weegt ongeveer 3,5 kilogram. Ondanks dat hij grote vleugels heeft, kan hij er niet mee vliegen. Het verenkleed is groen van kleur. Dit is bij mannetjes en vrouwtjes gelijk. Je kunt dus niet aan het uiterlijk zien of er een mannelijke of een vrouwelijke kakapo tegenover je staat.
De kakapo kan een leeftijd dat wel 90 jaar bereiken. Maar nu hij bedreigd wordt door roofdieren, ligt de gemiddelde leeftijd een stuk lager.
De kakapo als huisdier
Vanwege zijn bedreigde status mag de kakapo niet gevangen worden of als huisdier worden gehouden. Het is dus ook niet mogelijk om deze vogel ergens aan te schaffen. Er zijn geen kakapo kwekers. Dit komt ook omdat deze vogel zich moeilijk laat kweken. Van de vijf Nieuw-Zeelandse eilanden, bleken de vogels het maar op vier van de eilanden goed te doen. Omgeving speelt dus een belangrijke rol voor de voortplanting.
Zijn vogels dom of slim?
Ondanks dat de kakapo als de domste vogel ter wereld wordt bestempeld, is hij feitelijk helemaal niet zo dom als gedacht. Misschien zijn het wel de mensen die verkeerd denken.
De kakapo kan niet vliegen omdat hij te zwaar is. Toch klappert hij vaak met zijn vleugels en probeert op te stijgen. Soms lukt dit een beetje maar stort de vogel weer neer. Wij mensen denken dat dit dom is. Maar wist je dat een ara of een kaketoe die gewiekt is, precies hetzelfde doet? Zelfs wanneer de vogel nooit heeft kunnen vliegen.
Proberen op te stijgen is niks anders dan instinct. Een vogel heeft niet voor niks vleugels. Dat hij niet kan vliegen omdat hij te zwaar is om een matte vleugels geknipt zijn, wil niet zeggen dat hiermee ook het instinct dat vliegen verdwijnt eens
Dan nog het feit dat de kakapo op vijanden afloopt. De mens is er schuld aan dat er ineens allemaal vijanden op de eilanden aanwezig zijn. Vooral kan dit niet van de ene op de andere dag herkennen. Het duurt altijd enkele generaties voordat een dier zijn gedrag aanpast.
Wanneer je dit weet, kijk je toch anders tegen deze vogels aan. Ondanks hun kleine hersenen zijn ze in staat om topprestaties te laten zien.
Vogels kunnen vooruit denken
Net als mensen en apen kunnen ook vogels vooruit denken. Daarnaast kunnen ze patronen herkennen. Dit is mogelijk omdat de voorhersenen in verbinding staan met de hersenschors. Hierdoor heeft de vogel goede cognitieve functies.
Uit onderzoek blijkt dat de hersenen van vogels veel op de hersenen van zoogdieren lijken wagens ernaast blijkt dat papegaaien heel erg intelligent kunnen zijn. Zo was er eens een papegaai die ruim 100 Engelse woorden kon spreken en begrijpen. De kakapo behoort ook tot de papegaaien, dus het kan niet zo zijn dat hij hartstikke dom is.
Loopvogels vertonen eenvoudiger gedrag
Het is een feit dat loopvogels vaak eenvoudiger gedrag vertonen dan vogels die kunnen vliegen. Dat verklaart ook het feit waarom de kakapo ander gedrag laat zien dan vliegende papegaaien. Maar dit wil niet zeggen dat deze vogel hartstikke dom is. Hij heeft zijn eigen overlevingsstrategieën en zijn manier om zich aan te passen aan zijn omgeving.
Al deze factoren zijn niet afhankelijk van wat wij als intelligentie beschouwen. Wil je leren over vogels en hun gedrag, dan kan dit alleen door goed te observeren.
Kun je vogels slimmer maken?
De intelligentie van vogels is het resultaat van biljoenen jaren van evolutie. Toch is het mogelijk om vogels een beetje slimmer te maken. Dit doe je door een vogel te trainen. Veel vogels en met name de huisdieren zijn in staat om trucjes aan te leren.
Ontdek vogelspeelgoed voor stimulerende training en intelligentie. 🐦🎁
Bekijk aanbod
Het geheugen van een vogel
Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat vogels een verrassend goed geheugen hebben. Proefdieren werden blootgesteld aan honderden beelden. Zelfs na enkele jaren waren de vogels in staat om deze beelden te herkennen.
Het geheugen van een vogel is dus beter dan je zou denken. Dit geldt ook voor de ‘domste’ vogel: ook deze heeft een goed geheugen. Alleen niet goed genoeg om te onthouden dat vliegen toch echt niet gaat. Het instinct wint het van het geheugen.
