Je mag geen wilde egels vangen en houden. Toch kan het gebeuren dat je een egeltje gewond of ernstig ondervoed op straat tegenkomt. Je kunt hem niet laten zitten. Het beste bel je een egel-opvangcentrum. Wil je de wilde egel als huisdier houden? In dit artikel vind je enkele praktische tips.
Kenmerken van de wilde egel in Nederland en België
Sommige mensen houden een egeltje als huisdier. Het gaat hier dan om de Afrikaanse witbuikegel. Vanaf 2024 mag deze niet meer als huisdier worden gehouden. De positieflijst, dit is een lijst van dieren die je nog wel mag houden, wordt met de jaren steeds korter. Officieel mag je dus ook geen wilde egel in huis nemen.
De Afrikaanse witbuikegel heeft een ander uiterlijk en vraagt om een andere verzorging dan de wilde egel. Er leven meer dan 300.000 egels in Nederland. Het gaat hier om de Europese egel oftewel Erinaceus europaeus. Zo herken je hem:
- Bruin van kleur (op de buik een iets lichtere kleur)
- 6000-9000 stekels
- Kleine oogjes en korte oortjes
- Een spitse zwarte snuit
- Hoogte: tot 20 cm
- Lengte: 18 tot 31 cm
- Gewicht: 1 kg tot 2 kg (afhankelijk van het seizoen)
Het natuurlijk gedrag
Egels houden ervan om door tuinen en bosranden struinen, op zoek naar eten. Van april tot oktober eet de egel voornamelijk slakken en insecten. Ook eet hij soms een jong vogeltje, een kikker of een ei.
Rond oktober gaat het dier op zoek naar een beschutte plek om te overwinteren. Dat kan in een schuurtje, een egelhuisje of een zelfgebouwd nest zijn. Gedurende zijn winterslaap wordt het dier af en toe wakker en inspecteert zijn omgeving.
Kun je een wilde egel als huisdier houden?
Egels zijn beschermde dieren. Dit betekent dat je ze officieel niet als huisdier mag houden. Toch gebeurt het af en toe wel. Bijvoorbeeld omdat er een ziek of gewond dier is gevonden, en de opvang zit vol. Of de vinder wil hem niet naar de opvang brengen.
Wanneer je besluit om een wilde egel in je gezin op te nemen, is het belangrijk om hem te voorzien van de beste huisvesting en verzorging. Hieronder lees je wat je moet doen.
De huisvesting
Zorg dat je de egel buitenshuis houdt. Bouw een ruim hok of een ren waarin het dier het hele jaar kan verblijven. Een wilde egel binnenshuis houden is niet zo verstandig. Hierdoor verstoren je zijn natuurlijke ritme. Door de warmte binnenshuis zal het dier niet meer in winterslaap gaan.
Wil je hem uiteindelijk toch binnenhouden? Haal hem dan in het voorjaar naar binnen, wanneer hij goed wakker is. Maar wanneer je tussen oktober en april een egeltje vindt, moet je hem buitenhouden.
De inrichting van het hok, de kooi of de ren
Een egel heeft veel bewegingsruimte nodig. Het beste bouw je een hok of een ren waar de egel voldoende kan scharrelen. Je kunt eventueel een tweede verdieping maken, via een plankje bereikbaar. Egels vinden het niet erg om een verdieping hoger bekijken, mits het ook veilig is.
Leg op de bodem een laag stro neer. Dit is niet alleen lekker warm in de wintermaanden, ook wordt de bodem dan niet zo snel vies.
Verder zorg je voor een nachthok. Bij voorkeur bestaat het nachthok uit twee gedeelten, een entree met voorportaal en het uiteindelijke nachthok. Hiermee houd je de koude wind buiten. Bovendien is het dan makkelijker om in dit gedeelte een dikke laag stro te leggen, wanneer de egel in winterslaap gaat.
Speelgoed voor de wilde egel
Veel egels vinden het leuk om in een speciaal loopwiel te lopen of te rennen. Hierbij is het belangrijk dat je voor een groot looprad gaat, met een doorsnede van 28 cm. Kies bij voorkeur een plastic looprad, omdat dit minder zwaar is je dit makkelijker schoonmaakt. Let goed op de breedte, veel loopwielen zijn te smal voor egels.
Verder houdt de egel van afwisselend speelgoed. Leg eens een knuffelbeestje neer, vaak vindt hij of zij het leuk om er mee te slepen. Ook wc-rolletjes, een tennisbal of ander speelgoed wordt gewaardeerd.
Voedsel voor de egel
Wanneer de wilde egel net bij jou aankomt, is het belangrijk om hem aan nieuw voer te laten wennen. Koop gedroogde insecten en meng dit met speciaal egelvoer. Geef geen kattenbrokjes. Die zijn geschikt voor egels die in de natuur voldoende afwisselend voedsel vinden, maar niet wanneer je de wilde egel als huisdier houdt.
Durf af en toe wat slakken of wormen te vangen en deze aan de egel te voeren. Hij zal dit zeker waarderen. Verder kun je af en toe een stukje fruit geven. Het dier mag geen melk, hoe lekker hij dit ook vindt. Melk is zeer slecht voor egels.
Tijdstip waarop je het dier kunt aanschouwen
De egel komt tevoorschijn wanneer het buiten donker wordt. Wanneer je hem binnenshuis houdt, zal hij tegen de avond actief worden. Het dier gaat slapen wanneer de zon opkomt.
Een wilde egel tam maken
Wilde egels zijn van nature schuw. Wanneer je ze aanraakt, rollen ze zich razendsnel tot een stekelige bal op. Dit is de enige verdediging die de egel heeft. Maar let op, het dier kan ook bijten.
Vanwege zijn stekels is het niet het meest geschikte huisdier. Wanneer je hem oppakt zal hij vrijwel altijd in elkaar duiken. Je hebt een handdoek of een deken nodig om de egel op te tillen.
Het is zeker mogelijk om een wilde egel tam te maken, al kost dit meer tijd. Hoe jonger het dier, hoe makkelijker dit zal zijn. Neem de egel in de avonduren uit zijn hok. Zet hem naast jou op de bank of op schoot. Het dat hij als een bal opgerold ligt, doet hij om zichzelf te beschermen. Wanneer je voldoende geduld hebt komt het diertje uiteindelijk vanzelf tevoorschijn. Dit duurt tussen de 5 en 15 minuten.
Laat de egel rustig zijn omgeving verkennen. Zorg ervoor dat hij niet van de bank of je schoot af kan vallen. Praat zachtjes tegen hem. Zet hem na een half uurtje weer terug in zijn hok. Elke dag, net zolang totdat hij steeds minder schuw wordt.
De egel wassen
Het egeltje kan gaan stinken. Je wast hem in een teiltje met warm water. Het is belangrijk dat zijn hoofd boven water kan steken. Wanneer het dier erg bang is en hij zich oprolt, zet je hem buiten op de tegels neer. Giet voorzichtig wat water over zijn rug.
Gebruik kittenshampoo en een tandenborstel om de stekels schoon te maken. Hierna de shampoo goed afspoelen.
Het hok schoonmaken
Zowel de uitwerpselen als de urine kan aardig stinken. Het is aan te raden om het hok minimaal één keer per week schoon te maken. Wanneer je de egel binnen houdt, kun je dagelijks de ontlasting weghalen. Hiermee voorkom je dat het binnenshuis gaat stinken.
Maak het hok af en toe grondig schoon met een schoonmaakmiddel. Gebruik geen agressieve of hevige ruikende schoonmaakmiddelen.
Behandeling tegen vlooien
Wanneer een egel uit de natuur komt, is de kans groot dat hij vlooien heeft. Kijk maar eens goed tussen zijn stekeltjes. Zie je iets bewegen? Waarschijnlijk zijn dit vlooien. Een egel met vlooien zal zichzelf ook vaak krabben.
Er is geen standaard vlooienmiddel voor egels verkrijgbaar. Je kunt geen vlooienhalsband gebruiken zoals je dit bij honden en katten doet. Ook een spot-on is niet geschikt voor egels.
Het beste kun je een spray tegen vlooien halen. Deze spray wordt gebruikt voor behandeling bij puppy’s en kittens. Dit middel is ook veilig voor egels.
Let ook goed op de aanwezigheid van teken. Wanneer een wilde egel veel teken heeft, kan hij erg verzwakt raken. Houd je hem als huisdier dan zal hij niet zo snel vlooien of teken oplopen, maar dit kan natuurlijk wel.
