Steeds meer woonwijken krijgen te maken met invasieve mierensoorten. Dit zijn mieren die van oorsprong niet in West-Europa voorkomen. Ze verplaatsen zich via handelsverkeer en reizen naar nieuwe leefgebieden. Ze veroorzaken overlast in woningen en tuinen.
Het Mediterraan Draaigatje
Een bekende invasieve mierensoort is het Mediterraan Draaigatje. Dit is een zwarte en glanzende mier die van oorsprong uit het Middellandse zeegebied komt. Hij is via handelsverkeer in West-Europa terechtgekomen.
De werksters zijn 2 tot 5 mm lang. De mannetjes zijn wat groter en de koninginnen zijn het grootst. Elk nest bestaat uit meerdere koninginnen. Dit komt doordat jonge koninginnen na de paringsvlucht naar het nest terugkeren. Zo vormen ze een superkolonie. Er kunnen miljoenen mieren in één nest leven.
Er bestaan vier verschillende ondersoorten. Het Westmediterraan draaigatje heeft zich in Nederland en België gevestigd.
Het gevaar van invasieve mierensoorten
Het Westmediterraan draaigatje is een gevaar voor woningen en tuinen. De nesten van deze mierensoort bestaat uit gangen van honderden meters lang. Hierdoor zakt bestrating in. Maar ze dringen ook woningen binnen en veroorzaken hier veel overlast. Bovendien vreten ze tuinen kaal.
Invasieve mieren vormen tevens een bedreiging voor de inheemse mieren en andere insecten. Daarom moeten ze zo goed mogelijk bestreden worden.
Kenmerken van het Westmediterraan draaigatje
Het Mediterraan Draaigatje waaronder ook de Westmediterraan, heeft een bijzonder kenmerk. Rond de nestopeningen maken de werksters kratertjes. Je ziet dus altijd bergjes zand rondom de openingen van een nest. Gewone mieren werken het zand ook naar buiten, maar maken hier geen kraters van.
Aan de hand van het uiterlijk kun je hem met het blote oog niet van andere soorten onderscheiden. Hiervoor is echt een vergrootglas nodig, en nog beter een microscoop.
Een ander kenmerk is dat de werksters ook in de wintermaanden gezien worden. Hoewel het nest dan een stuk rustiger is, zullen enkele werksters toch op zoek gaan naar voedsel.
Hier kom je ze tegen
In 2009 werd het Westmediterraan draaigatje voor het eerst in Duitsland gezien. Aanvankelijk dachten ze dat het om het Mediterraan draaigatje ging, maar later bleek het toch de Westmediterraan variant te zijn. In het jaar 2013 werd deze invasieve mierensoort voor het eerst in Nederland waargenomen, een jaar later in België. Het schijnt dat deze soort tussen de jaren 1987 en 1999 in Spijkenisse voor overlast heeft gezorgd. Dit betekent dat hij al langer in Nederland verblijft.
Het is moeilijk om invasieve mieren te bestrijden. Dit hoeft ook te maken met het feit dat chemische bestrijdingsmiddelen vaak verboden zijn. Verschillende gemeenten voeren verschillende proeven uit om van invasieve mierensoorten af te komen.
De warmste plekjes
Het mediterraan draaigatje houdt van een warm leefgebied. Daarom kom je de nesten voornamelijk tegen op plekken waar de zon vaak schijnt. Tuinen op het zuiden krijgen dus vaker te maken met nesten van deze mierensoort.
Meestal wordt het nest onder de stoeptegels gebouwd, maar ook in muren. Zolang de zon er maar voldoende op schijnt waardoor er een warme plek ontstaat.
Invasieve mieren in huis
In hun zoektocht naar voedsel dringen deze mieren ook woningen binnen. Het probleem met deze mieren is dat ze ook nog eens flink kunnen bijten.
Ze komen via gaatjes in de muur de woning binnen. Daarnaast maken ze gebruik van de spouwmuur, om hier op zoek te gaan naar insecten. Ze vangen deze insecten om aan hun larven te voeren. In de keuken komen ze voornamelijk op zoetigheid af. De werksters voeden zich niet alleen met honingdauw van bladluizen en nectar, maar ook met limonade, jam en andere voedselresten die door mensen worden achtergelaten.
De overlast en schade die ze veroorzaken
In tuinen en in woonwijken veroorzaken deze mieren veel overlast. Dit bestaat uit verzakkende tuintegels en stoepen. Ook tuinen kunnen verzakken. De mieren houden bladluizen en beschermen deze. Hierdoor komen er meer bladluizen op de tuinplanten, wat voor flinke schade aan planten zorgt.
Soms ontstaat er het vermoeden dat ook in de spouwmuur een nest aanwezig zijn. Vooralsnog is er niks bekend over schade aan spouwmuren.
Voor burgers en gemeenten brengen deze mieren vooral financiële schade met zich mee. Het kost veel geld om professionele bestrijders in te schakelen en bestrating en tuinplanten te vervangen.
Bestrijding van invasieve mieren
De bestrijding is lastig, kost veel tijd en geld. Wanneer het om een beginnende kolonie gaat is het makkelijker om deze weg te krijgen. Maar wanneer de kolonie zich uit heeft gebreid, dan is bestrijding een kostbaar iets.
Een uitgebreide kolonie is herkenbaar aan de vele nestopeningen met hieromheen kraters van zand. Vaak hebben de buren ook last van mieren, omdat dit dezelfde kolonie betreft. Wees er zeker van dat het om het mediterraan draaigatje, want qua uiterlijk lijken ze op inheemse mieren.
Het is vaak nodig om voor een meerjarige bestrijding te kiezen. De meeste middelen waaronder huismiddeltjes werken alleen via rechtstreeks contact. Oftewel de mieren die hiermee in aanraking komen worden gedood. Maar omdat de kolonie uit veel koninginnen bestaat is de kans groot dat ze zich uit blijven breiden.
Met kokend water is het mogelijk om de randen van de kolonie te stoppen. Hiermee voorkom je beginnende nestopeningen en uitbreiding.
Meestal is bestrijding alleen mogelijk door gebruik te maken van biociden. Hierbij is het belangrijk om de gebruiksaanwijzing goed op te volgen.
Ook mierenlokdozen blijken te werken, mits ze voldoende worden ingezet. De lokdoosjes moeten echt over de gehele kolonie worden verspreid. Daarnaast is het belangrijk om dit maanden achter elkaar te herhalen, en vaker moet zit zelfs jaren herhaald worden.
Exotische mieren voorkomen
Het tegenhouden van verspreiding van exotische mieren is belangrijk om het ecosysteem te beschermen. Ga je op reis, controleer dan bagage en andere bezittingen voordat je vanuit exotische gebieden naar huis gaat. Neem geen planten, aarde of andere materialen mee die mogelijk mieren kunnen bevatten.
Wanneer je exotische planten koopt is het aan te raden om te kijken of hier geen mieren of eieren in aanwezig zijn. Houd er rekening mee dat veel exotische planten geïmporteerd worden, en dus exotische of invasieve mieren kunnen bevatten.
Kijk uit wanneer je organisch afval opslaat of wanneer je een composthoop hebt. Dit kan mieren aantrekken. Zorg dat de composthoop ver genoeg van je huis aanwezig is.
Bewaar voedsel altijd in luchtdichte containers of bakken. Wanneer je ergens mee gemorst hebt, is het belangrijk om dit direct op te ruimen. Zo trek je geen mieren in huis aan.
Tips
- Leer over de invasieve mierensoorten die in je regio voorkomen. Als je verdachte mieren ziet, meld dit dan bij lokale autoriteiten, milieubureaus of ongediertebestrijdingsdiensten.
- Vermijd het verplaatsen van materialen, planten, grond en andere goederen van en naar gebieden waar invasieve mieren voorkomen.
- Raadpleeg experts op het gebied van ongediertebestrijding of ecologie om effectieve methoden te vinden.
