Vooral in bloemrijke bermen en tuinen kom je blauwe vlinders in Nederland en België tegen. Ook in graslanden of weides kun je deze prachtige insecten aanschouwen. In veel gevallen gaat het om het boomblauwtje of het Icarusblauwtje. Soms gaat het om een andere (zeldzame) vlinder. Benieuwd welke soort je hebt gezien? Ontdek de meest voorkomende én zeldzame blauwe vlinders in Nederland of België.
Het Boomblauwtje
- voorvleugellengte: tussen 13 en 16 mm
Een bekende blauwe vlinder die veel in Nederland en België voorkomt is het Boomblauwtje. De mannetjes kenmerken zich door de blauwgekleurde vleugels aan de bovenkant. De vrouwtjes zijn onopvallend bruin. In een enkel geval is ook het mannetje van deze vlindersoort bruingekleurd.
Aan de onderzijde van de vleugels bevinden zich zwarte stippen op een zilverwitte of lichtblauwe ondergrond. Opvallend aan deze vlinder is dat hij vrij laag bij de grond vliegt (op minder dan 50 cm hoogte).
Het Boomblauwtje behoort tot de familie Lycaenidae (vuurvlinders, blauwtje en kleine pages). De eitjes worden afgezet op waardeplanten zoals klimop, vlinderstruik, grote kattenstaart, hulst of struikhei. De rupsen hebben een geelachtig tot groene kleur met een rode tekening.
Aanrader: het vlinderboek
Icarusblauwtje
- Leefgebied: droge graslanden tot matig vochtige steppen
Het Icarusblauwtje komt algemeen in Europa voor. Hij houdt zich voornamelijk op in droge en schrale graslanden tot matig vochtige steppen. Vooral kruidenrijke graslanden zijn bij het Icarusblauwtje erg geliefd. Deze soort vliegt van april tot oktober, de rups overwintert. Jaarlijks is er dus sprake van een nieuwe generatie.
Het Icarusblauwtje wordt wel eens verward met het bruinblauwtje, een vlinder uit dezelfde familie (Lycaenidae). Het grootste verschil is dat het bij een Icarusblauwtje echt om een blauwe vlinder gaat. De mannetjes zijn aan de bovenzijde geheel blauw gekleurd met een witte rand. De vrouwtjes hebben aan de bovenzijde een bruine kleur met oranje vlekken.
De rupsen eten voornamelijk van klaverplanten zoals kleine klaver, sikkelklaver en hopklaver.
Heideblauwtje
- Spanwijdte vleugels: 25-30 mm
Een van de minder voorkomende blauwe vlinders in Nederland en België is het heideblauwtje. In België is hij alleen in de Kempen gezien (zandstreek in het Noordoosten). In Nederland aanschouw je het heideblauwtje op zanderige gronden in Limburg en Brabant. Verder komt hij algemeen voor in Frankrijk, Spanje maar ook in Azië. Vanwege de kwetsbaarheid staat deze vlinder in Nederland op de rode lijst dagvlinders.
De mannetjes van het heideblauwtje hebben een blauwe kleur aan de bovenzijde van de vleugels. De vrouwtjes hebben juist een bruine kleur, aangevuld met halvemaanvormige vlekken aan de achterzijde.
De rups van het heideblauwtje leeft samen met mieren. De rupsen maar ook de poppen scheiden een zoete stof af waar mieren dol op zijn. Als tegenprestatie bouwen de mieren een beschermend nest rond de pop. Op deze manier worden zowel de rups als de pop beschermd tegen natuurlijke vijanden.
Help vlinders in je tuin met een vlinderstruik. Een makkelijk te houden plant op stam of als struik. Ruikt heerlijk en je trekt er veel vlinders mee aan.
Pimpernelblauwtje
- Spanwijdte: 34-38 mm
De naam van het Pimpernelblauwtje is te danken aan de waardeplant, namelijk de grote pimpernel. Deze blauwe vlinder komt minder vaak in Nederland en België voor. Hij was rond 1970 in Nederland uitgestorven maar is toen succesvol uitgezet bij den Bosch. In België lijkt deze vlinder geheel te zijn uitgestorven, de laatste waarneming dateert uit 1978.
Zowel de mannetjes als vrouwtjes zijn blauw gekleurd, waarbij het vrouwtje een lichtere kleur heeft. Op de vleugels zijn donkere stippen zichtbaar. Wanneer de rups verpopt is en als vlinder uitkomt, leeft deze slechts twee dagen.
Vooral de levenswijze van de rups is zeer interessant. Nadat de uitjes zijn uitgekomen eten de rupsen de eerste vier weken van de grote pimpernell. Hierna laten de rupsen zich op de grond vallen in de hoop dat ze worden meegenomen door mieren.
De rups scheidt een honingachtige substantie uit. De rups wordt mee in het mierennest genomen waar hij de mieren blijft voorzien van honing. Ondertussen doet de rups zich tegoed aan de larven en de poppen van de mieren.
Blauwe morpho
- In Nederland en België alleen te bezichtigen in vlindertuinen
De blauwe morpho leeft oorspronkelijk van Mexico tot het noordelijk gedeelte van Zuid-Amerika. Hier leeft hij in de regenwouden waarbij hij zich voornamelijk in de onderste lagen van het bos ophoudt. Deze blauwe vlinder kom je in Nederland en België niet tegen. Wel is hij te bezichtigen in vlindertuinen, onder andere in Burgers Zoo.
Deze prachtige vlinder heeft een spanwijdte van 10-12 mm. Hiermee is hij een van de grotere soorten. De blauwe kleur op de vleugels is opvallend, dat verkleurt onder invloed van licht en waarnemingshoek. Mannetjes zijn vrij felblauw gekleurd. De vrouwtjes hebben ook een blauwe kleur maar daarnaast een bruine rand aan de voorvleugels.
Opvallend is dat deze vlinder niet van de nectar van bloemen leeft maar van het sap van rottend fruit. De blauwe morpho legt de eitjes op een groenblijvende struik, namelijk de Erythroxylum pilchrum. Binnen zes weken vervelt de rups vijf keer voordat hij verpopt.
