Knutten zijn kleine steekvliegen, amper 3-4 mm groot. Ze zijn voornamelijk in de maanden september en oktober actief. De vrouwtjes zuigen bloed van gewervelden waaronder paarden, huisdieren en mensen. Een knutten beet wordt soms verward met een muggenbeet, maar het is toch echt wat anders. Knutten kunnen vervelende ziekten overbrengen.
Scott Bauer, USDA ARS, Public domain, via Wikimedia Commons
Verspreidingsgebied van deze steekvliegen
De knut wordt ook wel knijt (Vlaanderen), mampier (Suriname) of zandvlieg genoemd. Hierbij moet worden opgemerkt dat de knut niet tot de zandvliegjes behoort maar tot de familie van de muggen. Vaak staan ze ook bekend onder de naam midges. Er worden dus verschillende benamingen aan gegeven. Ze komen bijna wereldwijd voor, in Nederland zijn er ruim 110 soorten bekend.
Ze zoeken altijd schaduwrijke plekken op. Ze houden niet zo van de volle zon, en zijn daarom voornamelijk tegen het einde van de dag actief. Vooral bij weinig wind kan er veel overlast ontstaan. Wanneer er een flinke wind staat dan is het voor knutten moeilijk om te vliegen.
Omdat ze de eitjes in plasjes water leggen, kom je ze veel in vochtige omgevingen tegen. Denk hierbij aan bosgebieden of een streek met vijvers, niet al te sterk stromende riviertjes en ander oppervlaktewater.
Dit insect herkennen
Wanneer je een knut ziet dan lijkt hij zo op het eerste oog op een mug. Hij is echter veel kleiner, ergens tussen de 1 en 4 mm. De pootjes zien er naar verhouding kort uit. Op de vrij grote vleugels zijn donkere vlekjes zichtbaar. Knutten steken niet middels een angel maar hebben stekende monddelen.
De vrouwtjes hebben eiwitten uit bloed nodig om eitjes te kunnen leggen. Ze zuigen voornamelijk bloed van gewervelden dieren waaronder vee, huisdieren en mensen. Ook vogels, reptielen en amfibieën zijn soms het slachtoffer.
Tijdens de voortplanting zoekt het vrouwtje een vochtige omgeving op. Ze legt de eitjes in een bladoksel, in een plasje water in een holle boomstronk of op de grond, maar ook in oppervlaktewater.
Knutten beet: zo voelt dat
Een knuttenbeet lijkt bijna op een muggenbeet. Enig verschil is dat de beet van knutten over het algemeen meer jeuk veroorzaken. Er is een klein wondje zichtbaar, en bij krabben kan er zelfs een litteken achterblijven.
Er is nog een belangrijk verschil tussen een knutten beet en een muggenbeet. De mug spuugt een verdovende vloeistof in de huid, waardoor je er tijdens de beet niks van voelt. De beet van een knut is vaak wel voelbaar. In sommige gevallen is dit zelfs erg pijnlijk, alsof je met een naald gestoken wordt.
Het overbrengen van ziekten
Deze hinderlijke insecten staan bekend om het overbrengen van ziekten. Ze verspreiden vooral de ziekte blauwtong onder runderen een andere herkauwers. Daarnaast brengen ze bacteriën, virussen en parasitaire wormen over.
Bij paarden veroorzaken knutten soms zomereczeem. Dit is een allergische reactie op de knuttenbeet. Als gevolg hiervan gaat het paard schuren en wordt onrustig. Paarden met ernstige zomereczeem zijn beter af wanneer ze aan zee verblijven. Knutten komen hier niet tot nauwelijks voor, dit heeft met de zeewind te maken.
Wat te doen tegen de jeuk?
Tegen de pijn kun je weinig doen, dit is vaak van tijdelijke aard. Na enkele minuten neemt de pijn beduidend af. De jeuk blijft veel langer aanhouden. Een zalf met aloë vera of menthol werkt verkoelend en verzachtend.
Jungle Formula is een product dat niet alleen verzachtend werkt bij aanraking van de brandharen van de processierups, het helpt ook bij jeuk door insectenbeten. Het verkoelt de huid direct en heeft tevens een verzorgende werking.
Knutten in de slaapkamer voorkomen
Deze insecten gaat net als muggen op zoek naar bloed van gewervelden. De kans is dan ook zeker aanwezig dat knutten in de slaapkamer terecht komen. Ze zoemen niet zoals muggen dus je merkt ze nauwelijks op. Dit heeft ook nog eens met een kleinere afmeting te maken. Je voorkomt knutten op de slaapkamer heel eenvoudig door gebruik te maken van fijnmazig horrengaas. Zo kun je ‘s nachts het raam open slapen, zonder dat er knutten of muggen binnen komen.
Omdat knutten moeilijk bij wind kunnen vliegen, helpt een ventilator om ze op afstand te houden. In de warme zomermaanden zou je de ventilator op het raam kunnen richten. Hiermee blaas je warme lucht naar buiten en blijven knutten en muggen op een veilige afstand. Wanneer je de ventilator op het bed richt, dan weet je in ieder geval zeker dat je ‘s nachts niet gestoken wordt.
Het gebruik van een insectenlamp
Knutten zijn net als veel andere insecten gevoelig voor Uv-licht. Het heeft een onweerstaanbare aantrekkingskracht op ze. Door een insectenlamp op de slaapkamer te plaatsen, reken je direct met ze af. Er zijn verschillende insecten lampen verkrijgbaar, maar kies voor op de slaapkamer voor een kleiner model.
Je koopt al een insectenlamp, soms ook wel muggenlamp genoemd, vanaf € 15. Je raakt niet alleen van knutten en muggen af maar mogelijk ook van de kledingmot, vliegen en misschien wel een verdwaalde wesp.
