Al vroeg in het voorjaar kijk je uit naar het terrasseizoen. Wespen ook, ze zijn dol op barbecues en zoete lekkernijen. Voor velen zijn wespen ongewenste bezoekers. Ondanks hun soms hinderlijke gedrag zijn het best nuttige insecten. In dit artikel lees je alles over het ecologisch belang van wespen.
Door Michelle
Elke buitenactiviteit wordt geplaagd door wespen
Het lijkt wel alsof elke buitenactiviteit, zoals een barbecue, picknick en de speeltuin, wordt geplaagd door wespen. Ze komen op je eten en drinken terecht, achtervolgen je en vallen soms aan.
Ze zijn niet alleen vervelend, een wespensteek is zeer pijnlijk. Maar voor de meeste mensen ongevaarlijk, tenzij je allergisch voor het gif bent. Wie eenmaal gestoken is weet wat de gevolgen zijn. Dit probeer je te voorkomen, daarom zijn veel mensen een beetje bang voor wespen. Vind je ze heel eng? Met een namaak wespennest houd je ze op een veilige afstand.
Een wereld zonder wespen is echt niet beter
Vaak denk je dat een wereld zonder wespen, vliegen en muggen veel beter zou zijn. Maar je moet weten dat insecten onderaan de voedselketen staan. Ze dienen als voedsel voor veel vogels, vissen, reptielen, amfibieën en kleine zoogdieren. Zonder het enorme aanbod aan voedsel zouden dit soort dieren het niet overleven. Ze zouden uitsterven.
Veel insecten zijn ook verantwoordelijk voor bestuiving van planten. Alleen hierdoor kunnen planten zich vermenigvuldigen. Stel je een wereld zonder insecten en dus ook zonder planten en dieren voor. Het zou een hele troosteloze wereld worden.
De verschillende wespensoorten
Wereldwijd gezien leven er tussen de 55.000 en 75.000 verschillende soorten wespen. Het exacte aantal is niet bekend. In Groot-Brittannië leven ongeveer 9000 soorten. In Nederland en België komen maar enkele soorten voor. Dit zijn de gewone wesp of limonadewesp, de Duitse wesp en de gewone muurwesp. Daarnaast heb je nog sluipwespen, houtwespen, spinnendoders, de deukmetselwesp en nog een aantal soorten.
Wist je dat de Europese- en Aziatische hoornaar, die je in Nederland en België tegenkomt, ook tot de wespen behoort?
Het ecologisch belang van deze insecten
Wespen hebben een sterk ecologisch belang. Ondanks dat ze voor veel mensen hinderlijk zijn. Deze insecten hebben meerdere taken. Ten eerste vangen ze vliegen en muggen. Dit doen ze om hun larven te voeren. Soms jagen wespen op honingbijen. Dat is minder leuk, want honingbijen hebben het moeilijk en moeten beschermd worden. Gelukkig zijn wespen geen echte bijenjagers, ze pakken alleen de zwakke exemplaren eruit.
Wespen zijn erg nuttig voor de landbouw en de teelt in kassen. Ze zorgen voor minder insecten en hiermee minder schade aan gewassen. In kassen worden wespen zelfs ingezet om gewassen tegen schadelijke insecten te beschermen.
Goed om te weten: een wespennest eet gemiddeld tot wel 5000 kg insecten per jaar. Er worden dus heel wat vervelende vliegen en muggen door wespen opgeruimd.
Bestuiving van planten
Wespen laten zich aantrekken door zoete geuren. Dit verklaart waarom ze op je blikje cola of je ijsje afkomen. Want ondanks dat ze op insecten jagen om aan de larven te voeren, eten ze zelf geen insecten.
Meestal komen ze op bloemen af. De nectar is erg zoet en trekt hen aan. Bij het zoeken naar nectar nemen ze stuifmeel van de plant mee. Het stuifmeel komt vervolgens bij een bezoek aan een andere bloem hierop terecht. Zo zorgt de wesp dat planten bestuift raken. Wespen zijn dus belangrijk voor het voortbestaan van veel planten.
Als voedsel voor andere dieren
De derde taak in de natuur van wespen is als voedsel voor andere dieren dienen. Verschillende vogels jagen op wespen. Dit zijn onder andere de wespendief, de gierzwaluw en de grauwe vliegenvanger. Zonder wespen zouden deze vogels niet zoveel voedsel hebben.
Ook libellen, kikkers en spinnen vinden het niet erg om een wesp te eten. De wesp is dus om verschillende redenen erg nuttig.
Zijn wespen met uitsterven bedreigd?
Wespen kunnen een plaag vormen. Zeker wanneer een wespennest zich vlakbij of misschien wel in een woning of gebouw bevindt. Sommige soorten kunnen ook erg agressief zijn, al helemaal in de maanden augustus en september.
In 2015 werd melding gemaakt dat het slecht ging met de wesp in Nederland. Het aantal wespennesten nam af. In 2023 is het niet veel beter. Ruim 33% van de wespensoorten is met uitsterven bedreigd.
Laten we eens gaan kijken wat er gebeurt als wespen zouden verdwijnen. We kunnen niet leven zonder wespen. Ze zijn van ecologisch belang omdat ze miljoenen schadelijke insecten laten verdwijnen. Wanneer er geen wespen zouden zijn, ontstaan er flinke insectenplagen. Die insecten tasten de gewassen zo erg aan dat oogsten verloren gaan. Bovendien kunnen er ernstige ziekten uitbreken. Ons voortbestaan is dus zeker deels afhankelijk van de aanwezigheid van de wesp.
Denk hier nog maar eens over na voordat je de wesp die op het barbecuevlees of je ijsje afkomt, het liefst dood wil slaan.
Wespen, bijen en mieren
Weet je dat sommige insecten afstammen van de wesp? Bijen behoren tot de vegetarische wespen. Ze zijn vergeten hoe ze moeten jagen. Mieren waren vroeger ook wespen, maar verloren uiteindelijk hun vleugels. Daar heb je vast nooit aan gedacht!
