Misschien heb je wel eens van ecologie gehoord. Dit hangt samen met de term ecologisch oftewel milieuvriendelijk. Weet je niet wat ecologie is? Het gaat hier om de wisselwerking tussen verschillende organismen. Met ecologie wordt ook de wisselwerking tussen organismen en hun omgeving bedoeld. Er zijn mensen die dit dagelijks bestuderen.
Dieren, planten en de omgeving
Alles op aarde heeft een wisselwerking met elkaar. Kijk maar eens naar dieren onderling, die vormen een ecosysteem. Plankton is voedsel voor verschillende soorten kleine vissen. Die vissen worden weer door roofvissen gegeten. Dan zijn er nog een vogels of zoogdieren die op vissen jagen. Terwijl die ook weer worden opgegeten door nog grotere dieren.
[do_widget id=custom_html-63]
Ecologie gaat ook over de wisselwerking tussen planten en dieren, het landschap waaronder dus ook beekjes, rivieren en moerassen maar ook bijvoorbeeld lucht of aarde.
Hoe bestudeer je ecologie?
Ecologie wordt op verschillende manieren bestudeerd. Er zijn ecologen die geïnteresseerd zijn in bepaalde organismen onderling. Maar ook in de wisselwerking tussen planten en dieren. Of tussen planten onderling, dit noem je ook wel vegetatiekunde. Een ecoloog bestudeert de relatie tussen planten, dieren en de omgeving waarin ze leven.
Wil je ecologie bestuderen dan zul jij je bezig moeten houden met een of meerdere ecologische systemen. Let op want het gaat hier ook om niet-levende dingen zoals water, aarde en lucht. Deze zaken zijn namelijk onmisbaar voor planten, dieren en mensen.
Het verschil tussen ecologie en biologie
Zo op het eerste oog lijken ecologie en biologie op elkaar. Toch zit er een verschil tussen deze twee. Biologie is een natuurwetenschap. Het gaat hier om de studie naar alle levende organismen en de bijbehorende levensprocessen. Ecologie vormt een onderdeel van de biologie. Hierbij kijk je niet specifiek naar bepaalde organismen maar naar de wisselwerking tussen dezen.
Ecologie voorbeelden
Vind je het lastig om te bepalen wat ecologie is? Hieronder vind je enkele ecologie voorbeelden.
- Onderzoek naar dieren die in de woestijn leven en hoe ze zich onder droge omstandigheden staande weten te houden.
- Inzicht krijgen in het aantal prooidieren dat afneemt waardoor de wolf uitsterft.
- Onderzoek naar klimaatverandering en welke invloed dit op de aarde en de levende organismen heeft.
Dit zijn vrij duidelijke ecologievoorbeelden. Zoals je ziet gaat het dus altijd om het verband tussen levende organismen onderling of tussen de organismen en hun omgeving.
Tip: boeken over ecologie
Ecologische problemen en een ramp
Er treden regelmatig ecologische problemen op. Bijvoorbeeld de komst van een uitheemse diersoort. Zoals de Aziatische hoornaar, die komt van oorsprong niet in Nederland voor. Deze hoornaar vormt een bedreiging voor onze honingbijen. Dit is een voorbeeld van een ecologisch probleem.
Een ander probleem: door droogte kunnen bepaalde planten niet meer groeien. Alleen de hele grote planten die veel water wegtrekken weten te overleven. Hierdoor zullen kleinere plantensoorten op den duur verdwijnen. Alweer een ecologisch probleem.
Soms wordt er ook wel van een ecologische ramp gesproken. Hierbij ontstaan er problemen die steeds groter worden. Uiteindelijk heeft dit invloed op het voortbestaan van een organisme of op een hele gemeenschap. Het aantasten van de ozonlaag is een voorbeeld van een ecologische ramp. Dit heeft namelijk een wereldwijde invloed en laat zich niet zomaar oplossen.
Vaak is een ecologische ramp het gevolg van acties van de mens. Bijvoorbeeld mijnbouw in het regenwoud of het op grote schaal kappen van bomen. Maar ook het ontploffen van een kerncentrale of grootschalige bosbranden. Je kunt je wel voorstellen welke invloed dit op planten en dieren heeft.
Indeling van de ecologie
Weet je al hoe de ecologie is ingedeeld? Dit begint met de biosfeer, de plek waar al het leven voorkomt. De biosfeer betrekt dus de gehele aarde. Hierna krijg je verschillende ecosystemen. Een bekend ecosysteem is de woestijn of wat dichter bij huis: de duinen. Ook de tropen, het loofbos of de savanne behoort tot de ecosystemen.
Elk ecosysteem heeft een levensgemeenschap. Dit gaat om alle planten en dieren die binnen het ecosysteem voorkomen. Bijvoorbeeld het loofbos, hier kom je loofbossen maar ook verschillende soorten vogels, vossen, konijnen en andere dieren tegen. Je kunt je voorstellen dat je in een Nederlands loofbos geen leeuwen of tijgers tegenkomt.
Hierna krijg je de populaties. Dit bestaat uit planten of dieren die in groepjes bij elkaar staan/leven. Bijvoorbeeld een groepje dennenbomen, een roedel wolven of een zwerm zwaluwen. Ook een bijenvolk of mierenkolonie is een op zich staande populatie.
Elke populatie bestaat weer uit losse individuen. De mens bijvoorbeeld, iedereen is een individu. Of een troep olifanten. En ja ook een populatie mieren bestaat uit duizenden individuen. Elk individu kan weer anders op een situatie reageren.
Biosfeer > ecosysteem > populatie > individu
[do_widget id=custom_html-51]
Studeren: hier kan dat
Je wil ecologie studeren, waar kan dat? Dit kan op een aantal plekken, bijvoorbeeld aan de universiteit van Groningen. Maar ook aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Het gaat hier om een studie op hbo-niveau.
Je studeert net zolang totdat je ecoloog bent. Hierna kun je de relatie onderzoeken tussen planten, dieren en de omgeving. Je richt je hierbij op een populatie, ecosysteem maar ook bijvoorbeeld de voedselketen. Daarnaast heb je nog aquatische ecologie, dit gaat om het leven in het water. Bijvoorbeeld het voedselweb en de relatie tot verontreiniging of klimaatverandering.
Dankzij dit soort onderzoeken geef je inzicht in verschillende soorten ecosystemen en hoe dit behouden kan blijven. Je kunt je voorstellen dat deze onderzoeken belangrijk zijn voor de toekomst van de aarde.
