Termieten kom je in Nederland en België nauwelijks tegen. Deze insecten lijken qua levensstijl sterk op mieren. Ze leven met miljoenen exemplaren in zeer grote nesten. Toch is er een verschil tussen termieten en mieren. Die laatste hebben een geheel andere afkomst.
Effectief
Mierenlokdoos
Voor in en rondom het huis
De verwantschap van deze insecten
Je zou denken dat termieten en mieren met elkaar verwant zijn. Dit klopt dus niet. Termieten hebben een band met kakkerlakken. Ze zijn ooit ontstaan vanuit kakkerlakken en behoren daarom ook tot de orde der Blattodea (kakkerlakken).
Mieren behoren tot de orde vliesvleugeligen en zijn verwant met wespen en bijen. Die verwantschap is ook gelijk een groot verschil tussen termieten en mieren. Het is dus geen familie van elkaar.
Het uiterlijk van beiden
Er zijn meer dan 12.000 verschillende miersoorten bekend. De meeste mieren zijn zwart of bruin van kleur. Het lichaam is in drieën verdeeld, waarbij de bouw erg op die van wespen lijkt. Alleen de (jonge) koninginnen en de mannetjes hebben vleugels, de werksters en soldaten zijn vleugelloos. De werksters zijn met 3-5 mm het kleinst, de koninginnen kunnen 8-9 mm worden.
Termieten lijken qua bouw op kakkerlakken. Ze zijn breder gebouwd dan wespen waarbij het lichaam uit één geheel lijkt te bestaan. Toch zijn er een duidelijke kop, borststuk en achterlijf aanwezig. Alleen de koninginnen en de mannetjes kunnen vliegen, de werktermieten en vechttermieten hebben geen vleugels. De lengte van een werktermiet bedraagt ongeveer 10 mm. Hiermee zijn termieten een stuk groter dan mieren.
Termieten zijn blind en mieren niet
Hoe zielig het ook klinkt, termieten zijn bijna geheel blind. Dit komt omdat ze grotendeels onder de grond leven. Er zijn ook termieten die hun nest in rottend hout bouwen. Hoe dan ook, hun leven speelt zich voornamelijk in het donker af. Toch is het niet zo dat termieten hun weg niet kunnen vinden. Ze maken gebruik van geur om met elkaar te communiceren.
Dit is ook het geval bij mieren, waarbij geuraanwijzingen erg belangrijk zijn. Omdat mieren veel boven de grond voedsel zoeken kunnen ze ook redelijk goed zien.
Het verspreidingsgebied
Mieren kom je overal ter wereld tegen. In Nederland tref je voornamelijk de behaarde bosmier en de glanzende houtmier aan. Ook de wegmier wordt in Nederland en België veel gezien. Dan heb je nog de gele weidemier die zich in graslanden ophoudt. Heb je mieren in de tuin of binnenshuis, dan is de kans groot dat het hier om de zwartbruine tot zwarte wegmier gaat.
De kans dat je termieten in Nederland aantreft is betrekkelijk klein. Het leefgebied van de meeste termietensoorten ligt in Azië, Afrika en Oceanië.
Zijn mieren schadelijk voor moestuin of tuin?
Mieren gebruiken plantaardig materiaal voor de bouw van hun nesten. Ook eten ze van de bladeren en de wortels. Het is bekend dat mieren schadelijk zijn voor de moestuin. In sommige gevallen raakt een plant zo beschadigd dat hij afsterft. Daarnaast beschermen mieren bladluizen, en juist deze hinderlijke insecten zijn schadelijk voor gewassen.
Het probleem met mieren is dat ze grote nesten met lange gangenstelsels graven. Dit doen ze in het gazon maar ook onder de terrastegels of stoeptegels. Als gevolg hiervan kunnen de tegels verzakken.
Mieren in de tuin bestrijden
Het beste is om mieren in de tuin te voorkomen. Plaats wat sterk geurende kruiden naast het terras of het gazon, hierdoor blijven deze insecten op afstand. Ook planten zoals het Afrikaantje of de goudsbloem zijn effectief. Probeer ook eens wat muntstukken of koperen draadjes neer te leggen. Leg dit bij de ingang van een mierennest neer, hierdoor blijven ze bij de tegels of het gazon weg.
Mieren bestrijden kan het beste met lokdoosjes of mierenkorrels. Plaats dit bij de ingang van een nest, herkenbaar als een bergje zand. Dit middel bestrijdt effectief mieren, vaak al binnen enkele dagen.
De schade die termieten aanrichten
Termieten zijn een stuk schadelijker dan mieren. Ze leven voornamelijk van hout. In de tuin knagen ze aan houten tuinmeubels en schuttingen. Binnenshuis bijten ze zich een weg door houten balken en meubilair.
Termieten bestrijden gebeurt door aangetast hout in de zon te leggen. De insecten kunnen heel slecht tegen de warmte van zonnestralen. Een ander bekend bestrijdingsmiddel is boorzuur.
De houtmier eet geen hout
In Nederland en België komt de glanzende houtmier voor. Vaak wordt gedacht dat deze soort hout eet maar dit klopt niet. De glanzende houtmier bouwt een nest in dood hout zoals balken of palen, maar heeft een voorkeur voor boomholtes of wortelstronken. Deze soort leeft voornamelijk in bossen en wordt zelden in tuinen en woningen gezien. Bestrijding van de houtmier gebeurt op dezelfde wijze als andere mieren.
