Oriëntaalse hoornaar – ook in Europa actief

De oriëntaalse hoornaar is een hoornaar soort die in verschillende werelddelen voorkomt. Hij is verwant aan de Europese hoornaar en komt onder andere in Zuid-Europa, Noordoost-Afrika en Zuidwest-Azië voor. Opvallend is dat de oosterse hoornaar zijn nesten ondergronds maken, daar waar anderen dit juist in bomen doen.

Kenmerken van deze wespensoort

Een andere benaming voor oriëntaalse hoornaar is oosterse horzel. Toch behoort dit insect niet tot de horzels maar tot de wespen. Deze hoornaars kom je voornamelijk in het Midden-Oosten en Centraal Azië tegen. Ook rukt hij vanuit Zuid-Europa langzaam noordelijker op. Dit heeft met klimaatveranderingen te maken, daar waar het warmer wordt krijgen we ook meer tropische insecten.

[do_widget id=custom_html-27]

Deze hoornaar heeft een lengte van 2,5 tot 3,5 cm. De koningin is een stuk groter dan de werksters. Opvallend is de roodbruine kleur met twee dikke gele strepen over het achterlijf. Tussen de ogen zie je een gele vlek zitten.

Nesten en kolonies

In tegenstelling tot de andere hoornaarsoorten graaft de oriëntaalse variant het nest ondergronds. Soms worden er ook wel papieren nesten in holle bomen gemaakt, soms ook in leegstaande zeecontainers of voertuigen.

Een kolonie begint met een koningin die in de herfst heeft gepaard en de winter heeft overleefd. Deze koningin legt eitjes wat het begin is van een nieuwe kolonie. De kolonie blijft gedurende de lente en zomer groeien. Aan het einde van de zomer heeft de kolonie zijn hoogtepunt bereikt. Een nest bevat dan tussen de 600 en 900 oriëntaalse hoornaars. In sommige gevallen kan dit oplopen tot duizenden exemplaren.

In het najaar zoeken nieuwe bevruchte koninginnen een schuilplek om te overwinteren. De darren (mannetjes) sterven. In het voorjaar zijn nieuwe kolonies dus geheel afhankelijk van de bevruchte koninginnen die de winter doorkomen.

Bedreiging voor honingbijen

De oriëntaalse hoornaar jaagt op andere insecten waaronder vliegen, sprinkhanen en wespen. Ze jagen ook op honingbijen en vormen hiermee een bedreiging voor deze soort. De insecten die ze vangen zijn bedoeld als voedsel voor de larven. De volwassen hoornaars eten uitsluitend nectar, fruit of honingdauw.

Deze hoornaars worden vooral aangetrokken door bijennesten. Hier vinden ze namelijk niet alleen insecten voor hun larven, ook komen ze op de honing af. In korte tijd kunnen oriëntaalse hoornaars flinke schade aan een bijenkolonie aanrichten.

In sommige gebieden hebben de honingbijen zich hierop aangepast. Ze kunnen een oriëntaalse hoornaar herkennen en omsingelen. Hierbij springen ze massaal op de indringer en klapperen met hun vleugels. Zo stijgt de temperatuur van de oriëntaalse hoornaar tot een dodelijk niveau. Cypriotische honingbijen dode de oriëntaalse hoornaar door verstikking. De Europese honingbij is niet goed in staat om de oriëntaalse hoornaar als indringer te herkennen, wel herkent hij de Europese hoornaar.

Bekijk hoornaarval

Allergieën tegen oriëntaalse hoornaar

Sommige mensen zijn allergisch voor de steek van wespen, bijen en hoornaars. Het gif van de oriëntaalse hoornaar is niet histamineverhogend. Hierdoor ontstaat er een minimale of helemaal geen allergische reactie. Mensen zijn dus minder vaak allergisch voor de oriëntaalse hoornaar dan voor andere hoornaars.

Toch is het niet helemaal uit te sluiten dat iemand allergisch is voor deze hoornaarsoort. Hoornaars hebben een angel dat gif bevat. Bij dreiging zullen ze zich verdedigen en steken. De steek van de oriëntaalse hoornaar is zeer pijnlijk. De hoornaar kan zijn angel terugtrekken waardoor deze niet in de huid achterblijft.

Veilige afstand tot het nest

Net als veel andere hoornaars zal ook de oriëntaalse variant zijn nesten goed verdedigen. Een veilige afstand tot het hoornaarnest bedraagt minstens 5 meter. Nesten zijn vaak op zanderige bodem te vinden, soms zie je ook een papieren nest in een boomholte. Op warme dagen zitten er een aantal werksters bij de ingang van het nest. Ze klapperen met hun vleugels om het nest op deze manier koel te houden.

Probeer het nest van een oriëntaalse hoornaar niet te verwijderen of dicht te gooien. De hoornaars vinden altijd een andere uitgang en vallen dan aan. Wanneer ze aanvallen doen ze dit met tientallen tot honderden tegelijk.

Het gebruik van zonne-energie

Het bijzondere aan de oriëntaalse hoornaar is dat hij zonne-energie kan opwekken. Deze energie gebruikt hij voor het verrichten van werkzaamheden zoals het bouwen van een nest. Deze hoornaar heeft een speciaal soort pigment in de buitenste laag van het lichaam zitten. Dit kan zonnestraling opvangen en in energie omzetten.

Dat ze vliegen op zonne-energie verklaart ook waarom ze voornamelijk overdag actief zijn. Andere hoornaars en wespen zijn juist in de ochtend actief. Hoe sterker het zonlicht hoe actiever de oriëntaalse hoornaar is.

[do_widget id=custom_html-61]

Bouwers van zonnepanelen bekijken de techniek die oriëntaalse hoornaars gebruiken. Het moet namelijk mogelijk zijn om zonnepanelen te maken die op basis van pigmenten werken. Voordeel hiervan is dat de productiekosten dan lager uitvallen terwijl ze net zo effectief zijn.

De oosterse hoornaar spotten

Wil je de oriëntaalse oftewel de oosterse hoornaar spotten? In Europa kom je hem in het zuidelijkste puntje van Italië, in Griekenland en op Cyprus tegen. Ook op het schiereiland Balkan leeft de oosterse hoornaar.

Verder leeft hij in Noordoost Afrika, het zuidwesten van Azië en op het eiland Madagasker. Door menselijk toedoen is hij ook in delen van Mexico en Chili gespot. Tot 2021 is de oriëntaalse hoornaar nog niet in Nederland of België gezien.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Schuiven naar boven