Libellen zijn prachtig om te zien. Het zijn insecten met twee vleugelparen, grote facetogen en een lang en slank achterlijf. Vaak hebben ze ook nog eens prachtige kleuren. Toch wordt vaak gezegd dat een libelle steek dodelijk is en dat de larven van dit insect gevaarlijk zijn. Wat is hiervan waar? Zodier.nl legt het je uit.
De grootste insecten van Europa
Wist je dat de libel tot het grootste insect van Europa hoort? Dit is te danken aan het enorme achterlijf. De gewone bronlibel kan een totale lengte van 8,5 cm bereiken en is hiermee direct de grootste libel.
In Australië leeft ook een soort die makkelijk 12,5 cm lengte kan bereiken. Overigens bestaat er een libel die tot wel 43 cm lang werd. Het gaat hier om de uitgestorven Meganeuropsis permiana, die meer dan 280 miljoen jaar geleden leefde.
Verschil tussen libellen en juffers
Libellen zijn verwant aan de juffers. Ze lijken ook een beetje op elkaar. Toch moet je weten dat deze twee verschillend zijn. Juffers vliegen langzamer en hebben een dunnere bouw. Kijk dus goed naar het achterlichaam, dan herken je het verschil tussen een libel en een juffer.
Kan een libel steken en is dit dodelijk?
Een libel (vaak ook libelle genoemd) heeft geen angel. Dit betekent dat het insect niet kan steken. Hiermee is ook de vraag beantwoord of een libel steek dodelijk is. Dat kan dus niet.
Libellen jagen op insecten zoals muggen, motten en vliegen. De larven van de libel eet kleine waterdiertjes. Libellen zijn hartstikke nuttig want ze ruimen hinderlijke insecten op.
Ze kunnen ook niet bijten
De libel kauwt insecten fijn met de kaken. Het is dus een feit dat de libel een mond heeft. Dit wordt ook wel bewegende monddelen genoemd. Het is dus geen mond zoals je dit bij mensen en zoogdieren kent.
De kaak is krachtig genoeg om insecten fijn te kauwen. Maar met deze kaken kan een libel niet door een mensenhuid bijten. Dus zelfs wanneer een libel bijt, voel je hier helemaal niks van. Het is dus een fabel dat libellen steken, bijten of dat ze dodelijk zijn. Toch is dit een fabeltje dat al decennialang rondgaat. Het wordt van generatie op generatie overgebracht. Zolang mensen dit verhaal blijven vertellen, zal het blijven bestaan en een eigen leven leiden.
Happende bewegingen
Wanneer je een grote libel vasthoudt en je vinger tegen zijn kaken legt, zal hij happende bewegingen maken. Dit is een reflex. Op zich kunnen die happende bewegingen geen kwaad want hij is niet sterk genoeg om te bijten.
Overigens is het niet aan te raden om dit uit te proberen. Libellen zijn kwetsbaar en je kunt ze verwonden.
De voortplanting en ontwikkeling van de larven
Een libel vrouwtje legt eitjes in het water of in de modder. Per legsel kan zo honderden tot duizenden eitjes afzetten. Bij sommige soorten gaat het om enkele tientallen. Het vrouwtje doet niet al te veel moeite om de eitjes af te zetten: ze laat ze gewoon vallen.
Het duurt enkele weken voordat de eitjes uitkomen. Bij sommige soorten gaan de eitjes de winter door en komen pas in het voorjaar uit. Gedurende de winter zijn de eieren in een soort slaap, ze houden een pauze waardoor ze niet verder ontwikkelen.
Uit het ei komt een prolarve. Deze heeft het uiterlijk van een kikkervisje, maar dan veel kleiner. Het kleine diertje probeert eventueel het water te bereiken, indien hij zich hier nog niet bevindt. Zodra het diertje in het water zit verandert hij naar een normale larve. De larven die in het water geboren zijn doen dit dus na enkele seconden.
De larven van libellen noem je nimfen. Ze eten kleine waterdiertjes waaronder andere larven zoals van muggen.
Hun lichaam is bruin tot grijs van kleur en in totaal worden ze drie tot vijf centimeter lang. Wanneer je goed kijkt lijken de nimfen op de volwassenlibellen, alleen zonder vleugels.
Ze leven gedurende twee tot drie jaar in het water. Na ongeveer drie jaar veranderen ze in vliegende insecten. Dit gebeurt pas wanneer de larve uit het water is gekomen waarbij hij verticaal op een stengel of blad gaat zitten. Hier vindt de allerlaatste vervelling plaats.
Libellen houden of kweken? Hiervoor heb je een goed insecten terrarium nodig.
Libellen larven gevaarlijk: wat is hiervan waar?
Wanneer je larven in je vijver hebt zitten, zijn ze niet gevaarlijk. Ze eten muggenlarven op waardoor je geen muggen in je woning krijgt. Aan de andere kant dienen de larven als voer voor je vissen, reptielen of amfibieën.
Soms is er een libel larve in een aquarium aanwezig. Deze kan hier via planten of ongewassen grind in terecht zijn gekomen. Maar ze kunnen ook met levend voer meekomen. Bijvoorbeeld wanneer je watervlooien koopt, of wanneer je zelf levend voer vangt of kweekt.
Het is belangrijk om de larven te vangen en uit het aquarium te halen. Nimfen zijn namelijk erg wraakzuchtig. Ze eten het voedsel van de vissen, bijvoorbeeld wanneer je levend voer aan je vissen geeft.
Heb je grote vissen in het aquarium, dan is de kans aanwezig dat ze uiteindelijk de nimfen op eten. Maar helemaal zeker weten doe je dit niet. Bedenk wel dat deze nimfen tot wel drie jaar in het aquarium leven, en sommige soorten zelfs vijf jaar.
Larven gevaarlijk in de vijver? Dat valt wel mee
In de vijver heb je vaak grotere vissen. Die zullen met smaak libellen larven eten. In een vijver kunnen ze dus geen kwaad en je hoeft ze er niet uit te vissen. Bedenk ook dat de larven nuttig zijn, het is dus zeker niet nodig om ze allemaal weg te halen.
