Vaak wordt gezegd dat blauw erg gevoelig is voor de vliegenogen. Het zou vliegen op afstand houden, en in sommige gevallen werkt dit echt. Bepaalde kleuren trekt vliegen aan. Onderzoekers hebben weten vast te stellen met welke kleuren je deze insecten aantrekt of afstoot.
Werking van het vliegenoog
Vliegen hebben samengestelde ogen. Het oog bestaat uit honderden lichtdetectors die naast elkaar liggen. Samen vormen die detector een bolvormig oog. Feitelijk creëert elke lichtdetector één pixel. De ogen van een vlieg zijn zeer goed ontwikkeld, hij kan hierdoor snel vliegen en toch obstakels van dichtbij ontwijken. Het gezichtsveld bedraagt bijna 360 graden.
Vliegen zien kleur, maar niet alle kleuren die wij mensen zien. Vliegen hebben namelijk maar twee kegeltjes (kleursensoren). Dit zijn de kegeltjes voor blauw en geel. Als gevolg hiervan zien deze insecten rood, oranje en bijbehorende varianten niet tot nauwelijks.
UV-licht is het meest interessant
Het menselijk oog kan geen ultraviolet licht zien. Insecten kunnen dit wel. UV-licht is zeer interessant voor vliegen, want het is afkomstig van zonlicht. In een donkere omgeving zullen vliegen altijd richting het zonlicht trekken.
Een vliegenlamp werkt met ultraviolet licht. Voor mensen is dit zichtbaar als een paars licht, maar insecten zien dit heel anders. De lamp trekt vliegen en muggen aan, die vervolgens gevangen of gedood worden. Zeer effectief en ongevaarlijk voor mens en huisdier.
De blauwe kleur: trekt het vliegen aan of stoot het juist af?
In de 18e en de 19e eeuw werden veel stallen en woningen blauw geverfd. Het zou vliegen op afstand houden. Toch merkten verschillende mensen dat vliegen juist op blauwe voorwerpen zitten. Uit een onderzoek aan de universiteit van Florida is naar voren gekomen dat vliegen worden aangetrokken door de kleur blauw. Die aantrekkingskracht is drie keer groter dan de kleur geel. Dit is wel weer afhankelijk van de soort.
Probeer zeker geen insectenetende vliegen te weren door muren, vloeren of plafonds blauw te verven. Tegen de huisvlieg werkt het in beperkte mate, zie bij het hoofdstuk ‘geel’.
Groen en het effect op vliegen
Dankzij de ‘blauwe en gele’ kegeltjes in het vliegenoog kan dit insect ook prima groen zien. Van lichtgroen tot donkergroen, het wordt goed waargenomen. Dit is ook belangrijk want de omgeving van de vlieg bevat veel groen: gras, bladeren maar ook groene insecten.
Het is niet zo dat groen een grotere aantrekkingskracht heeft dan andere kleuren. Ook is het geen kleur dat deze insecten afstoot. Wanneer het om felgroen gaat dan kan dit juist wel weer bepaalde kleine vliegjes aantrekken. Het gaat dan om nectaretende vliegjes, die het felgroen als geel waarnemen en voor bloemen aanzien.
Geel heeft een redelijke aantrekkingskracht
Het zijn met name vliegen die van nectar en stuifmeel leven, die ook op de kleur geel afkomen. Dit komt omdat geel geassocieerd wordt met bloemen. Voor vleesvliegen en strontvliegen heeft geel juist helemaal geen aantrekkingskracht. Maar het is niet zo dat ze deze kleur uit de weg gaan.
Voor huisvliegen is geel wel weer interessant. Ze landen wat makkelijker op gele kleuren dan op blauwe voorwerpen. Een gele muur zal dus sneller huisvliegen aantrekken dan een blauwe muur. Wil je huisvliegen uit je woning weren en je muur een kleurtje geven, dan kun je in dit geval wel beter voor blauw dan geel kiezen.
Rood, oranje, roze en paars
Vliegen hebben moeite met het zien van de rode kleur. Dit geldt ook voor de tussenkleuren zoals oranje, roze en paars. Elke kleur die vanuit rood ontstaat is voor de vlieg moeilijk te zien. In sommige gevallen kan het insect deze kleur helemaal niet waarnemen.
Een rode muur zal dus geen extra vliegen aantrekken, maar ze ook niet afstoten. Voor de vlieg lijkt het alsof hij op een grijze muur landt.
Het effect van zwart en andere donkere kleuren
Soms wordt gezegd dat zwart vliegen aantrekt. Dit geldt ook voor donkere kleuren waaronder donkerbruin of donkerblauw. Het is niet zo dat de vlieg op de donkere kleur afkomt, maar wel op de warmte. Donkere kleuren absorberen warmte en houden dit lange tijd vast. Vliegen kunnen warmte waarnemen en komen hierop af. Dit doen ze om hun lichaam op temperatuur te houden.
Zet maar eens een zwarte emmer in de zon. Na enige tijd zitten hier vliegen op. Ook dazen vinden dit prettig. Om die reden bestaan dazenvallen vaak uit een zwarte bal of emmer.
Kleuren die het minst aanlokkelijk zijn voor vliegen
Denk je erover om de muur of het plafond een ander kleurtje te geven, maar wil je hier geen vliegen mee aantrekken? De volgende kleuren zijn het minst aantrekkelijk voor vliegen en andere insecten:
- Groen (geen felgroen)
- Lichtbruin
- Lichtgrijs
- Wit
Rood en de bijbehorende tinten is oninteressant voor vliegen, maar kan mogelijk wel andere insecten aantrekken. Vermijd roodtinten zeker op het terras, in de woning maakt dit weinig uit.
Bronnen en referenties:
https://www.futurity.org/catch-more-flies-with-blue-than-yellow – catch more flies with blue than yellow
