Mensen maken ruzie en leggen het weer bij. Soms gebeurt dit middels een handdruk, knuffel of een kus. Dieren vertonen dit gedrag, maar niet allemaal. Welke dieren zoenen een conflict uit te leggen? Onderzoek laat zien dat er een aantal diersoorten met sociaal gedrag zijn.
Het verzorgingsritueel
Sommige dieren raken elkaar veel aan. Dit maakt onderdeel uit van het verzorgingsritueel. Dit zijn bijvoorbeeld bepaalde soorten apen, vogels, olifanten en honden. Ook paarden, vissen en insecten raken elkaar aan. Daarnaast zijn er nog duizenden andere dieren die dit doen.
[do_widget id=custom_html-9]
Romantisch zoenen zit er niet bij
Het zoenen zoals wij mensen doen is niet voor dieren weggelegd. Er is geen enkel dier dat op een romantische manier zoent. Overigens is het niet zo dat alle mensen zoenen, dit heeft weer met cultuur te maken.
In Europa zoent ongeveer 70% van de mensen, in Azië 73% en in het Midden-Oosten 100%. In Noord-Amerika doet 55% het, in Zuid-Amerika 19% en in Afrika slechts 13%. Bij dieren bedraagt het romantisch zoenen 0%. Toch gebruiken dieren het om conflicten bij te leggen.
Dieren die in sociale groepen leven
Welke dieren zoenen om een conflict bij te leggen? Dit zie je voornamelijk bij dieren die in sociale groepen leven. Deze dieren zijn dusdanig van elkaar afhankelijk dat een conflict veel schade kan veroorzaken. Chimpansees zijn goed in het oplossen van conflicten. Na een strijd of gevecht vertonen ze sociaal gedrag. Dit doen ze door elkaar te ontvlooien. Bij chimpansees is ook te zien dat ze elkaar zoenen, vooral de mannetjes doen dit bij elkaar.
Bonobo’s (een apensoort) lossen dit op middels het bedrijven van de liefde. Niet direct door te zoenen maar gewoon recht toe recht aan er bovenop springen. (Als je begrijpt wat ik bedoel). Honden likken elkaars lippen om een conflict bij te leggen. Het is voornamelijk de lager geplaatste hond die dit bij het dominante dier doet.
Feromonen uitwisselen
Dieren die met elkaar zoenen doen dit om feromonen uit te wisselen. Het gaat hier om het uitzetten van geurvlaggen. Een bekend voorbeeld hiervan zijn katten die hun kopjes langs elkaar wrijven of everzwijnen die de snuit tegen elkaar duwen.
Aan elkaars vacht knabbelen
Niet alle dieren zoenen met elkaar. Sommigen knabbelen aan elkaars vacht. Bijvoorbeeld paarden, edelherten en reeën. Dit gedrag zie je voornamelijk bij grazende dieren. Feitelijk kun je dit vergelijken met elkaar knuffelen of zoenen. Het bevestigt en versterkt de onderlinge band.
Zoenende vissen
Er zijn een aantal vissen die je hevig met elkaar ziet zoenen. Een bekend voorbeeld hiervan is de zoengarami, deze wordt ook veel als aquariumvis gehouden. Voor mensen ziet dit heel schattig uit maar feitelijk zijn deze vissen helemaal niet aan het zoenen. Mannetjes doen dit om hun krachten te meten. Stuitende lippen zijn een dominant gebaar. Wanneer twee van deze vissen met elkaar zoenen dan vechten ze om de macht.
Dit gedrag zie je ook bij maanvissen, ook weer veel in aquaria gehouden. Hoewel maanvissen minder vaak met elkaar zoenen is dit ook weer dominant gedrag. Ze vechten feitelijk om het territorium.
Katten die zoenen
Soms kom je afbeeldingen tegen van knuffelende of zoenende katten tegen. Dieren die aan elkaar gehecht zijn slapen samen en willen hierbij wel eens een poot over de ander leggen. Voor ons ziet het uit als knuffelen, de kat zoekt gewoon een makkelijke slaaphouding. Zoenende katten behoort niet tot het natuurlijk gedrag. Katten kunnen elkaar wel likken, dit kun je als vachtverzorging en genegenheid zien. Maar het is niet zo dat ze elkaar een kus op de mond geven.
Waarom zoenen duiven?
Je ziet ze vaak: zoenende duiven. Overigens komt het niet alleen bij duiven maar bij veel vogels voor. Dat zoenen is bedoeld om de onderlinge band te versterken. Feitelijk is dit zoenen aangeleerd gedrag. Jonge vogels pikken tegen de snavel van hun ouders om eten te krijgen.
Vogels voeren elkaar
Wat je ook veel ziet is dat vogels elkaar eten geven. Waarom voeren vogels elkaar eigenlijk? Ook dit heeft weer met de onderlinge band te maken. Vogels voeren elkaar als onderdeel van het paringsritueel, of het is gewoon een aangeleerd iets. Daarnaast voeren vogels elkaar wanneer ze op hun nest zitten. Bijvoorbeeld het vrouwtje dat de eieren uit broeds. Het mannetje komt tussendoor eten brengen, zo hoeft het vrouwtje het nest niet te verlaten.
Een tamme vogel kan zijn mens (eigenaar of verzorger) als partner zien. Sommige vogels geven voer op. Dit doen ze tegen de huid of kleding van de mens aan maar ook tegen een spiegeltje of ander voorwerp.
Kussende insecten
Kunnen insecten elkaar zoenen of kussen? Veel insecten raken elkaar aan. Dit zie je vooral bij insecten die in grote groepen leven zoals mieren, bijen en wespen. Elkaar aanraken is ter herkenning maar ook om een boodschap door te geven. Verder raken insecten elkaar aan om te paren of te vechten.
Je hebt ook de kissing bugs, dit zijn wantsen (insecten). Deze wantsen voeden zich met bloed, bijvoorbeeld van de mens. Het komt regelmatig voor dat een kissing bug in je gezicht bijt. Het vervelende is dat deze dieren de ziekte van Chagas kunnen veroorzaken. Jaarlijks overlijden er 20.000 mensen aan deze ziekte. Overigens zijn er ook veel andere insecten die hun slachtoffer steken of bijten. Sommige van deze insecten brengen ernstige ziekten over, terwijl anderen weer onschadelijk zijn.
Het zoenen bij mensen
Hoe komt het toch dat alleen mensen romantisch zoenen? Moeilijk te zeggen, mensen vertonen wel vaker ander gedrag dan de vele diersoorten. Tijdens het kussen komen hormonen vrij waaronder het gelukshormoon oxytocine. Dit hormoon verstevigt de onderlinge band en zorgt voor ontspanning. Ook de hormonen endorfine en serotonine komen tijdens het zoenen vrij. Juist deze hormonen zorgen voor een geluksgevoel.
Wist je dat bij honden deze hormonen ook vrijkomen wanneer je een tijdje met ze knuffelt? Je hoeft je hond dus niet te kussen, een liefdevolle omhelzing of een tijdje aaien is meer dan voldoende. Je hond zal zich helemaal ontspannen voelen.
