Jaren stonden vampieren bekend als mythische wezens. Deze bloedzuigende wezens zijn in de zeventiendeje eeuw als een Slavische legende ontstaan. Boekschrijvers en filmmakers hebben hier hun eigen draai aan gegeven. Nieuw onderzoek wijst uit dat menselijke vampieren wel degelijk bestaan, maar er zijn ook dierlijke varianten.
Geen mens er geen dier
Een vampier is geen mens en ook geen dier. Het heeft wel de kenmerken van beiden. In oude legendes zagen vampieren eruit als een soort grote vleermuizen, met mensachtige armen en een aapachtige kop. In de 19e eeuw gaf de Engelse schrijver Polidori met zijn boek The Vampyre de vampier een ander uiterlijk. Graaf Dracula is hierop gebaseerd (schrijver Bram Stoker). Een vampier was niet langer een dierachtig wezen maar een mens met scherpe tanden.
Al eeuwenlang zijn we in de ban van de vampier. Vooralsnog is niet gebleken dat de oorspronkelijke vliegende wezens echt bestaan. Maar de menselijke vampier bestaat wel, zo blijkt uit een onderzoek van Critical Social Work. En een vleermuis-vampier bestaat óók.
Voor de echte fans: de vampieren webshop
De vampiervleermuis
Hij bestaat echt: de bloedzuigende vleermuis. Dit zoogdier wordt ook wel de vampiervleermuis genoemd. Hij lijkt niet op de vampier uit de legendes, maar op een vrij normale vleermuis. Ze leven in Zuid-Amerika en voeden zich uitsluitend met bloed.
De meeste vampiervleermuizen richten zich op vee of tapirs, zelden op mensen. Ze wachten totdat het slachtoffer slaapt en benaderen deze door over de grond te kruipen. Ze bijten het slachtoffer om vervolgens het bloed op te likken. Doordat het speeksel een pijnstillende stof bevat, wordt het slachtoffer niet wakker van de beet.
Verspreiding van ziekten
Omdat een vampiervleermuis in zijn leven meerdere slachtoffers bijt, kan hij ziektes overbrengen. Een bekende en gevaarlijke ziekte die door dit vampiertje wordt overgebracht is hondsdolheid.
De verschillende soorten vampiervleermuizen
Er zijn drie verschillende soorten vampiervleermuizen. Ze leven allen in Zuid-Amerika, het midden van Amerika, Chili, Argentinië en het gebied tussen Mexico en Brazilië.
De gewone vampier komt het vaakst voor, de witvleugelvampier is zeldzamer. Dan heb je ook nog de ruigpootvampier, de laatste van de drie.
Duizenden menselijke vampieren op de wereld
Sommige mensen hebben met regelmaat behoefte aan mensenbloed. Vaak doen ze dit omdat ze ervan overtuigd zijn dat het goed is voor de gezondheid. Het is een feit dat bloed rijk is aan het mineraal ijzer. Mensen met bloedarmoede hebben dus zeker baat bij het drinken van ijzerrijk bloed.
Helaas is het af en toe drinken van een beetje mensenbloed niet voldoende om een ijzerkorter aan te vullen. Je zou dan dagelijks toch wat mensenbloed moeten drinken, en er is niemand die zoveel wil en kan afstaan.
Hoe ziet een menselijke vampier eruit? Gewoon, zoals jij en ik. Ze hebben geen lange (slag)tanden en kunnen ook niet vliegen, tenzij dit met behulp van een vliegtuig is. De meeste van deze menselijke vampieren hebben overdag een goede baan, waarbij ze zich niet voor daglicht hoeven te verschuilen.
Een gevaarlijke situatie
Het drinken van mensenbloed is niet geheel zonder risico. Het kan namelijk voor gevaarlijke ziektes zorgen zoals hepatitis en hiv.
Zo weet je of iemand een vampier is
Van buitenaf zie je niet of iemand mensenbloed drinkt. Het zijn doodnormale mensen, alleen met een afwijkende voorkeur. Echte vampieren uit de legendes bestaan niet. Door verschillende verhalen heeft de moderne vampier een ander uiterlijk gekregen. Je herkent hem op deze manier:
- Een bleke huid
- In veel gevallen een ingevallen gelaat
- Lange hoektanden, soms zichtbaar wanneer de mond gesloten is
- Zwart of donker haar
- Het dragen van een (zwarte) cape met hoge kraag
- Soms rode ogen (afhankelijk van het verhaal)
- Alleen in de nachtelijke uren actief
- Kan niet tegen daglicht of zonlicht
Andere bloedzuigende dieren
Menselijke vampieren en vampiervleermuizen zijn niet de enige soorten die van bloed genieten. Vrouwelijke muggen drinken bloed voor de aanmaak van hun eitjes. Dit zijn misschien wel de bekendste minivampieren in je directe omgeving. De knut is een nog kleiner vampiertje, waarvan je de knuttenbeet zeker voelt.
Verder leven er op aarde bloedzuigende wormen, die staan ook wel bekend als bloedzuigers. Ze zijn verwant aan de regenworm maar veel platter en dikker. Bloedzuigers tref je voornamelijk in warmere gebieden aan, in zoet water. Ook in Nederland leven enkele bloedzuigers waaronder de eendenbloedzuiger en de visbloedzuiger.
