Een ongewerveld dier heeft geen wervelkolom of ruggengraat. Dit klinkt vreemd maar dat is het niet, deze dieren beschermen hun organen op een andere manier. Er zijn ontzettend veel dieren zonder wervelkolom, meer dan gewervelde dieren. In dit artikel vind je 20 ongewervelde dieren waar je misschien nog nooit van gehoord hebt.
1. Haakworm
Niet schrikken maar misschien draag je wel wat haakwormen met je mee. Ze heten zo omdat het uiteinde terugplooit en op een haakje lijkt. De larven van haakwormen dringen de huid binnen. Vervolgens verspreiden ze zich naar de slokdarm, dunne darm, longen of luchtpijp. Hier voeden ze zich met bloed of darmweefsel. Haakwormen zijn dus parasitair. Haakwormen komen zowel bij mensen, honden, katten en andere dieren voor.
[do_widget id=custom_html-65]
2. Medicinale bloedzuiger
Je hebt vast wel eens wat gruwelverhalen over bloedzuigers voorbij zien komen. De medicinale bloedzuiger kan maar liefst 15 cm groot worden. Hij leeft ook in Nederland hoewel je hem hier vrij weinig tegenkomt. Hij dankt zijn benaming aan het feit dat zijn speeksel binnen de medische wereld gebruikt wordt.
3. Koninginnenpage
De koninginnenpage wordt als de mooiste vlinder van Nederland gezien. Deze soort komt zeldzaam in delen van Europa voor maar in Groot-Brittannië is hij nagenoeg uitgestorven. De koninginnenpage heeft een spanwijdte van maar liefst 7,5 cm. De vleugels zijn opvallend geel gekleurd en hebben een prachtige aftekening.
4. Pijlworm
Hoewel de pijlworm al miljoenen jaren leeft is er pas sinds kort een en ander over bekend. Veel wormen beschikken over een zenuwstelsel en behoren tot de roofdieren. Ze zijn zeer klein, tussen de 2 en 120 mm lang. Veel van deze wormen kom je in verschillende wateren tegen. De pijlworm dankt zijn naam aan de vorm van zijn lichaam die sterk aan een pijl doet denken.
5. Pijlinktvis
Om nog maar even bij de pijlen te blijven: ook de pijlinktvis behoort tot de 20 ongewervelde dieren met een bijzonder verhaal. Wanneer je hem ziet zwemmen moet je direct aan een pijl of torpedo denken. Het lichaam is langwerpig en de twee achterste vinnen zijn zeewaarts gekeerd. Zo kan het dier zich voortbewegen. De grootste pijlinktvis kan wel 10 meter lang worden en hoort hiermee tot het grootste ongewervelde dier. Je kunt ze in bijna alle zeeën en oceanen tegenkomen.
6. Beerdiertje
Het beerdiertje is een van de sterkste ongewervelde dieren wereldwijd. Dit diertje met een lengte van een halve milliliter kan extreme temperaturen aan. Ook kan hij lange tijd zonder voedsel of water leven. Zelfs in een gebied zonder zuurstof weet het beerdiertje te overleven. Deze kleine beestjes leven in een vochtige omgeving waarbij mossen ideaal zijn. Ze komen ook in zoet en zout water voor.
7. Pindaworm
Alweer een vreemde benaming: de pindaworm. Het gaat hier om een stam die uit ongeveer 330 soorten bestaat. De pindaworm heeft een wormvormig lichaam met fijne ringen. Je zou hem kunnen vergelijken met een regenworm. Wanneer dit dier zich samentrekt dan heeft hij de vorm van een pindanootje. Hij komt in verschillende wereldzeeën waaronder de Noordzee voor. Hier voeden ze zich met organisch afval.
8. Penisworm
Waarom de penisworm zo heet kun je wel raden, dit heeft allemaal met zijn uiterlijk te maken. Er zijn 18 soorten peniswormen bekend. Ze leven in verschillende zeeën en oceanen, voornamelijk in de koudere gebieden. De grootste soort wordt ongeveer 15 cm lang. Peniswormen voeden zich met andere kleine dieren.
9. Anapistula caecula
Hij heeft geen Nederlandse benaming: de kleinste spinnensoort ter wereld. Deze spin wordt slechts 0,5 tot 0,7 mm groot. De Anapistula caecula leeft in Ivoorkust (Afrika).
10. Rode tepelanemoon
De rode tepelanemoon behoort tot de bloemdieren, net als andere anemonen en koralen. Deze anemoon heeft een mooie en opvallende rode kleur en rechtopstaande tentakels. Zoals de naam al doet vermoeden lijken deze tentakels op tepels. De rode tepelanemoon komt in tropische wateren voor. Hier leven ze in kleine groepjes.
11. Paddenstoel lederkoraal
Ook deze hoort in het lijstje van 20 ongewervelde dieren waar je zeker kennis mee moet maken. De paddenstoel lederkoraal heeft de vorm van een onderwater paddenstoel. Hij is er in verschillende kleuren en laat zich ook makkelijk in het aquarium houden. Misschien wist je het nog niet maar de paddenstoel lederkoraal leeft van zeer fijne plankton.
12. Wallace’s reuzenbij
In 2019 werd in Indonesië de grootste bij wereldwijd aangetroffen. Lange tijd werd gedacht dat de Wallace’s reuzenbij was uitgestorven want hij werd in 1858 ontdekt en pas weer in 1982 gezien. Vervolgens duurde het meer dan 30 jaar voordat de Wallace’s reuzenbij opnieuw gezien werd. Het is dus een feit dat de grootste bij ter wereld zeer zeldzaam is. Het vrouwtje bouwt haar nest in een termietenhoop. De Wallace’s reuzenbij kan tot wel 6 cm groot worden.
13. Buikharigen
De benaming klinkt om hem te aaien maar daar is hij veel te klein voor. Buikharigen bestaat uit een stam van microscopisch kleine diertjes, uiteraard ongewerveld. Ze leven in verschillende wateren en voeden zich met diatomeeën en bacteriën. Ondanks hun klein formaat hebben sommige soorten een mooie lichtblauwe tot lichtgevende kleur. Helaas voor de buikharigen worden ze niet zo oud en leven 2 tot 5 dagen.
14. Bosbeekjuffer
Deze libellesoort komt zeldzaam in Nederland voor, hij wordt wel eens in Limburg en Brabant aangetroffen. Helaas wordt de bosbeekjuffer met uitsterven bedreigd. Dit insect wordt 45 tot 49 mm lang, heeft een blauw glanzend lichaam en brede roodbruine vleugels. Je kunt de bosbeekjuffer van mei tot september tegenkomen.
15. Tapijtbij – Xylocopa sonorina
Officieel heet hij Xylocopa sonorina maar mensen noemen hem ook wel eens de tapijtbij. Hij maakt deel uit van de familie van de bijen en hommels. Opvallend is het zwarte lichaam met aan de achterzijde een grijze brede band. De vleugels zijn geel gekleurd met donkere aders. De mannetjes kunnen juist geel, oranje of bruinachtig van kleur zijn. De tapijtbij komt alleen op bepaalde eilanden van de Grote Oceaan voor. Denk hierbij aan de eilanden van China, Japan, Hawaï en de Filippijnen.
16. Kransdier
Het kransdiertje is geen dier op zich maar het gaat hier om een stam van veelcellige organismen. Ze zijn microscopisch klein (eenderde millimeter) en ongewerveld. Kransdiertjes kenmerken zich door een zuignap waarmee ze zich op de monddelen van een kreeft vasthechten. Op deze manier kunnen ze zich voortbewegen. Bovendien leven ze van zwevende deeltjes die vrijkomen wanneer zijn gastheer (de kreeft) een prooi eet. Op zich is het kransdier niet schadelijk voor de kreeft en wordt dan ook niet als parasiet gezien.
17. buffelcicade
Wanneer je naar het uiterlijk van dit insect kijk moet je aan een buffel of bizon denken. Hij heeft namelijk een bolle rugzijde met aan de voorzijde twee doornachtige uitsteeksels. De buffelcicade oftewel stictocephala bisonia is groen van kleur en wordt ongeveer 8-10 mm groot. Hij leeft in delen van Noord-Amerika maar heeft zich sinds 1987 ook in Nederland en België weten te vestigen.
18. Bidsprinkhaan
Natuurlijk ga je de bidsprinkhaan in het overzicht 20 ongewervelde dieren tegenkomen. Dit gevleugeld insect vouwt zijn poten alsof hij aan het bidden is. Bidsprinkhanen zijn ontzettend vraatzuchtig en ze schuwen er ook niet van om hun eigen soortgenoten op te eten. Vanwege hun groene kleur weten ze zich goed tussen bladeren te verstoppen. De bidsprinkhaan bestaat uit verschillende soorten waarvan de meeste in tropische gebieden leven.
19. dwergblauwtje
Een van de kleinste vlinders die je Nederland kunt tegenkomen is het dwergblauwtje. Deze kleine vlinders hebben een vleugellengte van ongeveer 9 mm. De kleur is overwegend bruin maar de mannetjes hebben een blauwe schijn. Er zijn grijszwarte stippen op de vleugels aanwezig. Het dwergblauwtje vliegt in grote delen van Europa en Azië. Sinds 1984 is deze vlinder in Nederland uitgestorven. In België wordt hij nog wel gezien.
20. Boorspons
Sponzen behoren tot de ongewervelde dieren die in het water leven. Hierbij hechten ze zich op de bodem, een spons kan zich dus niet voortbewegen. In de Nederlandse zee kom je de boorspons tegen. Dit zijn in de Noordzee, Oosterschelde en de Waddenzee. Dit dier boort zich als het ware enkele centimeters het substraat in. De boorspons is geel tot oranje van kleur.
